Debiut w przedszkolu to duże wyzwanie dla każdego malucha. Aby przyszły przedszkolak szybciej odnalazł się w nowej roli, musisz zadbać o odpowiednie przygotowanie zanim rzucisz dziecko na głęboką wodę. Zobacz, jak przygotować malucha, aby dzielnie zniósł pierwsze dni w przedszkolu.

Wymagania w przedszkolu

W okresie rekrutacji na nowy rok szkolny nauczyciele proszą rodziców o wypełnienie ankiety adaptacyjnej, która służy do lepszego zorganizowania pracy w przedszkolu, ale również ma za zadanie zapoznać rodziców z oczekiwaniami przedszkola wobec dzieci. Do najważniejszych wymagań stawianych przyszłym przedszkolakom należą:

• Samodzielne ubieranie (rozbieranie i ubieranie ciuszków na gumkach, kapci, zakładanie piżamki)
• Samodzielne jedzenie (korzystanie z kubka i łyżeczki)
• Samodzielnie załatwianie potrzeb fizjologicznych (zgłaszanie potrzeb fizjologicznych, korzystanie z toalety, korzystanie z umywalki)

Zwróć uwagę na to, czy twoje dziecko umie mówić tak, by nauczycielki (przynajmniej na początku) potrafiły je zrozumieć. Rodzice posyłający maluchy do przedszkola powinni być świadomi, czy dziecko jest nieśmiałe, czy też łatwo nawiązuje kontakt z innymi ludźmi. To, czy dziecko potrafi bawić się samo (bez udziału osób dorosłych w zabawie), czy też ani na moment nie pozwala dorosłemu odejść od siebie, również stanowi dla rodziców ważną wskazówkę dotyczącą przewidywanego procesu adaptacji do przedszkola.

Najważniejsze, na co muszą zwrócić uwagę rodzice debiutującego przedszkolaka, to czy dziecko zostawało wcześniej pod opieką innych osób (czy też zawsze przebywa z którymś z rodziców). Jeśli tak - łatwiej zniesie oddalenie się mamy.

Od pierwszych zajęć adaptacyjnych, organizowanych wiosną w wielu przedszkolach pod nazwą dni otwartych, do początku roku szkolnego jest jeszcze sporo czasu na wyrównanie ewentualnych braków, a zatem do dzieła!

Jak pomóc debiutującemu przedszkolakowi?

Ubranie malucha nie powinno sprawiać trudności w samodzielnym zdejmowaniu i zakładaniu. Dla przedszkolaka najlepsze będą bluzeczki z szerokimi dekoltami (żeby łatwo je było założyć przez głowę), spódniczki i spodenki na gumkach (żeby można je było szybko ściągnąć i łatwo założyć) oraz kapcie - do wsuwania albo na rzepy. Oprócz tego pamiętaj, by dziecko miało przy sobie majteczki, koszulkę i spodenki na zmianę - w razie zabrudzenia.

Jeśli posyłasz do przedszkola 3-latka, musisz być świadoma, że najmłodsze dzieci po obiedzie odbywają obowiązkowe leżakowanie. Jeśli twoje dziecko nie jest przyzwyczajone do drzemki po obiedzie, staraj się wprowadzić zwyczaj poobiedniego odpoczynku. Nie musisz zmuszać malucha do spania - wystarczy, że w tym czasie poczytacie książeczkę, posłuchacie spokojnej muzyki albo poleżycie. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie poobiedniego odpoczynku na czytanie książeczek, w których bohaterowie zaczynają chodzić do przedszkola.

Od czasu do czasu opowiadaj o przedszkolu - w sposób entuzjastyczny, ale nie wzbudzający podejrzeń dziecka. Podawaj przykład starszych dzieci, które zna i które są już przedszkolakami. Być może któreś dziecko z sąsiedztwa równocześnie zacznie uczęszczać do przedszkola? Powiedz o tym dziecku - jest duża szansa na to, że poczuje się raźniej. Nigdy nie strasz malucha słowami: "W przedszkolu zobaczysz!" albo "Jak będziesz niegrzeczny, poślę cię do przedszkola". W ten sposób zniechęcisz dziecko i utrudnisz mu adaptację - dziecko będzie się, ze zrozumiałych powodów, obawiało zostania w przedszkolu, w którym dzieją się zapewne straszne rzeczy.

Skorzystaj z możliwości, jakie daje przedszkole - weź wspólnie z dzieckiem udział w dniach otwartych i zajęciach adaptacyjnych. Zajęcia przygotowawcze są dla malucha doskonałą okazją do zobaczenia przedszkola od środka, poznania wychowawczyni, a nawet zabawy z innymi dziećmi, z którymi wkrótce będzie uczęszczał razem do grupy.

Jeśli twoje dziecko nie zostawało wcześniej pod opieką np. babci albo przyjaciółki, zacznij przyzwyczajać je do rozstań. Zostawianie malucha pod opieką innych osób na samym początku nie powinno być długie - okres rozłąki może być stopniowo wydłużany.

 

Drodzy rodzice, obserwujcie uważnie swoje dzieci, pozwalajcie im na samodzielność (oczywiście w granicach ich możliwości wiekowej), zadbajcie o nowe doświadczenia, chwalcie za nowe osiągnięcia i rozwijajcie mowę Waszych dzieci, tak aby okres adaptacji był dla Was i dla Waszych dzieci kolejnym pozytywnym doświadczeniem a nie stresem.

Adaptacja przedszkolna jest skomplikowanym procesem po końcu którego:

• Dziecko zaakceptuje nowe miejsce i opiekunów- zaufa im.
• Poczuje się bezpiecznie w nowym miejscu.
• Pokona lęk separacyjny z mamą lub tatą - zrozumie, że rodzice go nie opuścili, i po przedszkolu znowu wróci z mamą , tatą do domu.

Aby adaptacja przedszkolna była dla dziecka jak najkrótsza i jak najmniej bolesna warto zadbać o to aby dziecko posiadało już pewne kompetencje i doświadczenia, które mu ten proces adaptacji ułatwią.

• Kompetencje językowe- dziecko powinno w jasny sposób komunikować podstawowe potrzeby (jedzenie, picie, potrzeby fizjologiczne) to pozwoli mu być zrozumianym przez wychowawczynię, która będzie mogła zaspokoić jego potrzeby.
• Doświadczenia związane z byciem pod opieką osób innych niż mama i tata. Dziecko, które zostawało pod opieką innych niż rodzice osób i zaakceptowało ten fakt ma „oswojony” lęk separacyjny. Wie, że rodzic wychodzi i wraca po nie.
• Doświadczenia związane z innymi dziećmi- towarzystwo innych dzieci jest dla dziecka zazwyczaj bardzo ciekawe i inspirujące ale nie zawsze. Jeżeli dziecko źle reaguje na towarzystwo innych dzieci (wycofuje się, chowa za plecami mamy, lub przeciwnie jest agresywne) to warto popracować nad ta sferą zanim zdecydujemy się na przedszkole lub żłobek.

Przykładów na to, że zarówno doświadczenia zdobyte przez dziecko jak i pewne umiejętności mogą pozytywnie wpłynąć na zaadoptowanie się dziecka w nowym miejscu można podawać więcej.

Dlatego, każdy rodzic planujący posłanie dziecka do żłobka czy przedszkola powinien jak najlepiej przygotować swoją pociechę (oraz siebie) na ten trudny moment.

 

Adaptacja - początki dziecka w przedszkolu

 

Dla dziecka pójście do przedszkola jest sytuacją trudną, bo związaną z wieloma nowymi doświadczeniami. Zakres zadań i trudności, jakie ma do pokonania małe dziecko podczas adaptacji, uświadamia, że do ich realizacji należy włączyć osoby dorosłe : rodzinę i przedszkole.

Cele i znaczenie spotkań adaptacyjnych.

Aby małe dziecko mogło się uczyć zachowań przystosowujących je do środowiska przedszkolnego, musi mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa, które z kolei zapewniają mu w tym wieku rodzice. Wynika to z jego właściwości psychofizycznych. Tylko w poczuciu bezpieczeństwa może poznawać nowe otoczenie i nawiązywać kontakty, a nie koncentrować się na obronie przed nieznanym i niezrozumiałym. Rolą nowego środowiska więc jest kształtowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez włączenie najbliższych w poznawanie przedszkola, stopniowe oswajanie z nowym oraz uczenie dziecka kto poza najbliższymi może zaspakajać jego potrzeby (kto jest za nie odpowiedzialny i do kogo może zwrócić się o pomoc). Celem spotkań adaptacyjnych jest ułatwienie dzieciom pokonania progu przejścia ze środowiska rodzinnego do środowiska przedszkolnego przy aktywnym włączeniu się w proces adaptacji osób dorosłych – rodziców i personel przedszkola poprzez:

• możliwienie dziecku poznania nowego środowiska w poczuciu bezpieczeństwa, w towarzystwie najbliższych oraz kształtowanie ich poczucia przynależności do grupy przedszkolnej;
• przygotowanie rodziców na udzielenie dziecku wsparcia i pomocy w procesie przystosowania oraz zapoznanie ich z pracą przedszkola, wymaganiami i z przyszłymi nauczycielkami dziecka;
• stworzenie okazji personelowi przedszkola wcześniejszego poznania swoich wychowanków i ich rodziców, nawiązania z nimi kontaktu oraz uzyskanie informacji zwrotnych od rodziców o ich oczekiwaniach i niepokojach.

Po co jest przedszkole.

W przedszkolu dziecko uczy się bycia z innymi, trenuje dzielenie się, czekanie na swoja kolej, powstrzymuje się od „muszę to mieć natychmiast”. W przedszkolu można się wspaniale bawić, rozwijać wyobraźnię , wybiegać się. To miejsce, gdzie można w skupieniu uczyć posłuszeństwa swoje niewprawne jeszcze ręce. Poznać czym są farby, plastelina, nożyczki, klej. W przedszkolu można uczyć się też myślenia, zdobywać wiedzę, chłonąć świat, poznawać , dowiadywać się. Każde dziecko idące do przedszkola przeżywa konflikt pomiędzy chęcią pozostania z mamą, tatą w domu, a pragnieniem bycia z rówieśnikami, zabawy z nimi. Jest to sytuacja naturalnego kryzysu rozwojowego.

Twoje dziecko lepiej radzi sobie, gdy:

• Zostawało już kiedyś z kimś innym, choć na kilka godzin, wie że mama czasem znika, ale zawsze wraca.
• Nie siusia już w pieluchy, potrafi powiedzieć bez skrępowania, że chce skorzystać z toalety.
• Umie poprosić o coś, zapytać, mówi tak, że obcy człowiek będzie je rozumiał.
• Potrafi się rozebrać i ubrać, jeśli ma na sobie np. luźne spodnie, sukienkę na gumkę, buty na rzepy.
• Samodzielnie je, umie poprosić o dokładkę i powiedzieć, że coś mu nie smakuje.
• Ma wystarczająco rozwiniętą koordynację ruchową, nie spadnie z huśtawki, wie co to są schody i drabinki.
• Umie samo umyć ręce.

Warto przygotować dziecko, by jego start przedszkolny był jak najlepszy:

• Rozwijać jego samodzielność (ćwiczyć jedzenie łyżką i widelcem, korzystanie z toalety, mycie rąk, ubieranie).
• Przyzwyczajać stopniowo do rozstania (pozostawiać pod opieką osób, które zna i lubi, wydłużać stopniowo czas rozłąki).
• Ćwiczyć jego rozumienie (pytać, odpowiadać na jego proste pytania, czytać książeczki).
• Pokazać dziecku budynek przedszkola (także wewnątrz), otoczenie, drogę z domu, poznać z wychowawczynią.

 

Rola i znaczenie przedszkola w życiu dziecka.

Przedszkole:

1. Zapewnia fizyczne otoczenie dziecka zgodne z poziomem rozwoju dziecka
   1. duża przestrzeń,
   2. meble dostosowane do wzrostu dziecka,
   3. zabawki i gry dostosowane do możliwości dziecka.
2. Ćwiczy umiejętności społeczne – przebywanie wśród innych dzieci
   1. umiejętność przebywania z innymi, wspólnej zabawy – zostanie członkiem grupy,
   2. nauka reguł pracy w grupie – proponowanie i akceptowanie pomysłów, czekania na swoją kolejkę, rozwiązywanie konfliktów,
   3. jednak, aby dziecko rozwinęło swoje społeczne umiejętności musi spełnić trzy warunki, które zapewnia mu przedszkole:
      • wyodrębnienie poczucia JA,
      • rozwinięcie zdolności do kontaktu z inną osobą niż matką,
      • rozwinięcie zdolności do nawiązywania kontaktów z kilkoma osobami.
   4. Rozwija ciekawość, wrażliwość, wyobraźnię, zaspakaja potrzebę obserwacji i doświadczania u dziecka – przedszkole z racji na swój charakter jest miejscem zmuszającym dziecko do obserwowania i doświadczania, dodatkowo są prowadzone zajęcia przez nauczycieli rozwijające te obszary u dziecka.
   5. Zaspakaja potrzebę zabawy, która jest głównym środkiem za pomocą którego dziecko nawiązuje kontakt, zdobywa nowe informacje, uczy się zachowań prospołecznych, rozwija własne wartości, jest środkiem ekspresji dziecka.
   6. Ćwiczy samodzielność dziecka- przedszkole wspiera u dziecka zarówno samodzielność w samoobsłudze np. przy ubieraniu, ale i podejmowaniu decyzji, znoszeniu nieprzyjemnych uczuć, radzenia sobie ze stresem, sytuacjami konfliktowymi.
   7. Wspiera rozwój poznawczy – poprzez specjalistyczne zajęcia, ale także przez stworzenie sprzyjających warunków dziecka do obserwowania i doświadczania.
   8. Wspiera rozwój emocjonalny – uczy dziecko rozpoznawania emocji, sposobów radzenia sobie z nimi, ale przede wszystkim pozwala dziecku przeżyć w bezpiecznych warunkach różne pozytywne i negatywne sytuacje wynikające z zabawy, czy pracy w grupie.
   9. Wspiera rozwój mowy – dziecko w grupie rówieśniczej szybciej zaczyna mówić wyraźnie, bo chce być przez wszystkich zrozumiałe, wzbogaca też swój słownik.
   10. Stwarza możliwość ekspozycji społecznej dziecku poprzez występy, wystawy prac dzieci itp.
   11. Ma cel profilaktyczny – zapobiega ewentualnym przyszłym trudnościom dziecka.
   12. Wspiera dzieci pochodzące z rodzin żyjących w trudnej sytuacji życiowej – daje dziecku alternatywne doświadczenia.

Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu?

1. Dziecko musi wiedzieć jak wygląda jego przedszkole. Wybierz się tam na spacer, pozwól dziecku pobawić się w przedszkolnej piaskownicy, pokaż mu salę zabaw.
2. Jeśli twój maluch nie miał do tej pory kontaktu z rówieśnikami zadbaj, aby to nadrobić np. zapraszaj znajomych z dziećmi, częściej wybieraj się na plac zabaw (najlepiej na teren przedszkola). Postaraj się, aby dzieci bawiły się bez Twojej inwencji.
3. Stopniowo przyzwyczajaj dziecko do coraz dłuższych rozstań z rodzicami np. zostaw je u babci, cioci. Koniecznie przyjdź po nie o ustalonej porze, aby nie stracić jego zaufania.
4. Staraj się często mówić pozytywnie o przedszkolu - podkreślaj to, że pozna tam wiele dzieci, będzie mogło bawić się wspaniałymi zabawkami, nauczy się mnóstwo nowych rzeczy. W żadnym przypadku nie strasz dziecka przedszkolem.
5. Wspólnie z dzieckiem przygotujcie rzeczy, które będą mu potrzebne w przedszkolu. Wybierzcie się razem na zakupy. Pozwól maluchowi wybrać kapcie, fartuszek, ręcznik.
6. Przygotuj dziecku rzeczy łatwe do ubrania - spodnie na gumkę, buty na rzepy, bluzki wciągane przez głowę. Unikaj suwaków, wymyślnych zapięć.
7. Sprawdź, czy twoje dziecko potrafi wykonywać proste, codzienne czynności - ubrać się i rozebrać, jeść, korzystać z ubikacji, myć ręce. Jeżeli okaże się, że ma w czymś problemy - poćwiczcie razem. Chwal je za każdy, nawet najmniejszy sukces. Przypominaj także dziecku, że w przedszkolu spotka miłe panie, które pomogą w każdej sytuacji.

Nie zamartwiaj się, że dziecko idzie do przedszkola, nie bój się, że sobie nie poradzi. Ono od razu wyczuje twoje nastroje i będzie negatywnie nastawione do tego nowego etapu w swoim życiu.

Rady na pierwsze dni w przedszkolu

Drodzy rodzice ! Ważne aby w pierwszych dniach przedszkola…

• Odprowadzić dziecko osobiście do przedszkola.
• Dać dziecku ulubioną przytulankę, zdjęcie mamy.
• Pozwolić i pomóc dziecku wyrazić różne uczucia : smutek, złość czy radość z chodzenia do przedszkola.
• Pożegnać się ciepło, ale stanowczo, nie należy pytać dziecko o pozwolenie.
• Zawsze należy zostawić dziecko z panią nawet jeśli przy rozstaniu trochę płacze – pani za chwilę je pocieszy. Pomocny jest rytuał machania przez okno – ułatwia rozstanie dziecku i rodzicowi.
• Nigdy nie należy uciekać, wymykać się po kryjomu czy oszukiwać dziecko, że za chwilę się po nie wróci.
• Jeżeli to możliwe, odbierać dziecko trochę wcześniej, np. po II śniadaniu lub zaraz po obiedzie i stopniowo wydłużać czas pobytu w przedszkolu.
• Mieć dużo czasu i cierpliwości dla dziecka po południu – może być ono zmęczone ilością wrażeń i reagować bardzo różnie – pobudzeniem, niepokojem czy marudzeniem.
• We wszystkich sprawach, które nurtują czy niepokoją, dobrze jest zwracać się do wychowawczyni dziecka.